Un misterioso libro antigo

Penduramos  o artigo que publicamos onte no Galicia Hoxe

Sobre os pubs

Como xa dixemos na nosa anterior andaina pola pérfida Albión, volvemos encantados da nosa viaxe por Inglaterra.

Ademais dos elementos do patrimonio histórico-artístico que visitamos, ou da campiña, esa tupida alfombra de herba que cobre a illa, volvemos fascinados por outra gran mostra da cultura británica: os pubs.

Os pubs ingleses son un territorio liminar, indeterminado, dentro da cosmoloxía inglesa. Un pequeno microcosmos que serve para unir/separar a esfera privada da pública, para transitar da unha á outra.

Os pubs son lugares públicos, de encontro, de conversa, mais teñen tamén un aquel de privado, de fogar. Coa súa luz tenue e tamizada por cristais decorados e a súa decoración a poder de moqueta e de mobles de madeira, acadan un ambiente íntimo, pousado.

Dentro do universo pub hai moitos subtipos. Existen pubs destinados a un público mozo, con música máis ou menos alta e múltiples xogos de taboleiro ou de dardos, mesmo algún con adaptacións de futbolíns. É habitual nestes pubs que algún día de semana organicen xogos colectivos coma os “quiz”, xogos de preguntas e respostas.

Nos últimos tempos veñen de agromar unha serie de pubs, denominados “gastro-pubs”, nos que se lle dá unha volta aos pratos tradicionais de pub coma o peixe con patacas fritidas ou as salchichas con puré, por certo, moito máis saborosos que a fama que lles precede. Estes pubs especialízanse en comidas, ofrecendo unha variedade máis ampla que outros e en moitos casos con toques de “nova cociña”.

Porén, os pubs que máis nos gustaron foron os real Ale pubs. Estes pubs reciben o seu nome dun tipo de cervexa, a Ale, unha cervexa con máis corpo que as habituais lager ou pilsen das nosas terras e cun característico sabor amargo. Nos real Ale pubs, é habitual atopar un bo elenco de billas de cervexa deste tipo cambiando cada certo tempo de marcas ou de especialidades.

Normalmente son cervexas elaboradas en pequenas fábricas case locais dun xeito practicamente artesanal.  Claro que tamén hai grandes marcas que operan a nivel nacional, pero é habitual atopar pubs que só traballen Ales locais.

Billas de Ale no Devonshire Arms

Recoñeceremos un real Ale pub ao entrar pola súa gran ringleira de billas ao carón da barra. Son billas especiais, diferentes ás nosas cun mando que destaca en altura e do que os camareiros turran cara si varias veces ao escanciar unha pinta, pois non é un sistema de presión senón máis ben de bombeo o que libera esta bebida que adoitan servir máis morna ca nós e menos gaseada, evitando a molesta inchazón no bandullo.

Precisamente nun destes real Ale pubs foi onde nos contaron a historia que queremos compartir con vós. Concretamente no Devonshire Arms, en Cambridge, pub especializado na pequena cervexeira local Milton Brewery.

Quedamos alí con Ana Hernández, unha amiga investigadora especializada en Miniaturas medievais que se achegou a vernos dende Londres, onde realizaba a súa estadía de doutoramento.

O misterio

Pedimos unhas pintas de “Augustus”, a Ale que máis nos gustou de toda a viaxe, da Milton Brewery, e sentamos nunha pequena mesa. Puxémonos brevemente ao día e logo Ana dispúxose a contarnos unha historia que xa nos anticipara por mail que nos tiña que contar, que nos ía encantar.

–Eu vou moito pola biblioteca do Warburg Institute, unha biblioteca enorme na que case sempre atopo o que busco…e ás veces o que non busco– dixo como anticipando o que ía contar.

–A bibllioteca está ordenada por temática, non por alfabeto, polo que cando vas coller un libro, os que o rodean están relacionados co que ti queres –púxonos en antecedentes–. Pois ben, fun coller un libro e ao seu carón había outro que me chamou a atención. Collino. Era un libro vello pero bastante ben conservado, con agarimo. As tampas algo soltas pero sen estar rotas. Fun á miña mesa e logo de consultar o que me interesaba, abrín este para ver o que atopaba. O libro abriuse directamente nunha páxina, como se houbese un marcapáxinas, –dixo con misterio–. Pero marcapáxinas non había, había uns papeis.

Nese intre Ana, sabedora de que toda a nosa atención estaba nas súas verbas colleu a pinta e deulle un enorme grolo. Nós fixemos o mesmo, case inconscientemente.
O libro pertencía ao fondo de Adelheid Heimann, investigadora que doara a súa colección de libros á institución–outra pausa dramática– o que había dentro eran cartas dirixidas a ela, de 1940!

Ademais eran cartas entre investigadores, unha de Schapiro e outra de Cook. Schapiro, sobre todo, é un coñecidísimo historiador da Arte, un banzo fundamental na evolución da disciplina. Hai que imaxinar a sorpresa, para unha investigadora que pensaba pasar outra mañá de tedio na biblioteca e que de repente atopa dúas cartas que levaban sesenta anos encapsuladas no tempo.

Claro que non é unha descuberta de primeira orde, pero si que é unha xanela aberta á vida de tres persoas que en tempo de guerra seguen adiante coa súa teima e paixón, se cadra para non pousar os ollos no convulso mundo que lles tocou vivir.
Contrasta unha vida de trincheiras estancadas, de liñas paralelas sen movemento nas que as vidas eran fichas dun xogo de altos mandos, coas destes cosmopolitas investigadores que pensan en postos en fundacións e en visitas a Vezelay e Chartres, intercambiando artigos e opinións. Un mundo académico que por definición se opón ao mundo real.

Na carta de Schapiro, hai a única alusión á Guerra, cando di “Supoño que pasará moito tempo antes de poder visitar Souillac” ou “no tempo que vivimos non haberá demasiado interese” , referíndose a un relevo que chama “relevo de Teophilus”.
Ademais, Schapiro mándalle unha copia dun artigo seu sobre Silos e ponse á súa disposición no que precise.
Na súa carta ,Cook, moi suavemente, dille que é imposíbel obter o posto que ela solicitara no “slide lantern department”, alegando que un tal Guido Schoenberg ten máis méritos e está ligado ao lugar. Asemade recoñécelle que non ve posibilidades de que fagan novos contratos a medio prazo. En calquera caso, recomendouna para o “Index of Christian Art at Princetown” pero tampouco cre que teñan vacantes. Unha investigadora tratando de sobrevivir en tempos difíciles.

Despídese indicando que el non ten os negativos dunhas fotos que ela lle solicitara do Beato do Apocalipse, que debe poñerse en contacto cun tal Vicente Moreno, en Madrid.

Para quen queira consultalas, penduraremos as cartas e unha tradución delas no noso blog deloreandebois.wordpress.com

Advertisement

Un Museo Musealizado

Penduramos o artigo publicado onte en Galicia Hoxe. Pola tarde, penduraremos máis fotos. Agardamos que vos guste.

Nova serie: Andainas pola pérfida Albión

Iniciamos unha nova serie neste espazo que nos reservan cada dous domingos os amigos do Lecer. Nesta serie trataremos de recoller impresións dunha recente viaxe por Inglaterra.

Tras dunha ardua tarefa de negociación, animamos os nosos bois a emprender o voo co De Lorean ate Reino Unido. Un dos nosos argumentos de máis peso foi que se os renos de Papa Noel podían voar, eles tamén poderían.

A tarefa de convencemento tamén tivo que ser para o piloto debido á inexplicábel preguiza á hora de saír dos limes da nosa terra. En calquera caso, volvemos moi satisfeitos e engaiolados deste país tan atlántico e con ganas de volver, se é posíbel, por unha boa tempada.

Cruzar os limes, si. Ir a grandes cidades, non. O turismo urbano si que é algo polo que os nosos bois non pasarían. Xa lles era bastante andar pola dirección oposta á habitual. Tendo isto en conta trazamos un roteiro con primeira parada en Cambridge onde nos agardaba a nosa copiloto.

Cambridge

Cambridge é o que cabe agardar da cidade universitaria por excelencia de Europa. Unha cidade inzada de multiculturalismo e xuventude, de dinamismo e bicicletas, de Bed and Breakfasts e comidas rápidas.

É polo tanto unha cidade agradábel de patear, moi chaira e de tamaño asumíbel . A un galego chamaralle por suposto a atención o respecto ás alturas dos edificios, de non máis de tres plantas. Crecemento urbano extensivo, fronte ó intensivo das torres de vivendas que viñeron cargarse as facianas das nosas vilas. Sei que é un tema manido, pero en serio, chama a atención, porque non é que vexas un par de monstros, é que non ves ningún, e isto en todas as vilas que visitamos.

Ademais das alturas, todas as casas con esa estética común de casas “industrialoides” de tixolo visto e tellados altos e negros, nos que case podías ver a Merry Poppins marcándose un baile polas chemineas acompañada dos desfeluxadores.Dicimos estética “industraloide” porque vendo ese edificios non podiamos deixar de pensar nas ilustracións dos manuais escolares de Historia dos temas da Revolución Industrial e o luddismo.

Por outra banda están os míticos College co seu decimonónico neogótico. Calquera edificio medianamente oficial está inzado de ergueitos pináculos, canto máis grandes mellor, o que será preferíbel non analizar con criterios freudianos.

Lonxe de deostar este estilo e de consideralo falso histórico, pensamos que é un testemuño histórico. Un testemuño da creazón dos Estado- Nazón e do mundo contemporáneo. Dunha primeira valoración do pasado para proxectarse caro o futuro.

Outro síntoma de multiculturalidade é a enorme mestura de cheiros que dende primeira hora da mañá sae dos fogóns dos restaurantes turcos, árabes, nepaleses, chineses, italianos, kurdos ou de todos estes lugares a un tempo. Pero o máis curioso son as sensacións deste eclecticismo olfactivo que á mañanciña, co bandullo cheo de almorzo inglés a base de touciño, ovos, salchichas, torradas e café, repugna, mais que a medida que pasa o tempo e a andaina empeza a accionar a tectónica estomacal, resulta gorentoso. Da gastronomía inglesa xa falaremos noutra entrega.

O Museo Musealizado

Ademais de camiñar polas quellas de Cambridge, o noso outro gran obxectivo, aparte tamén da cervexa inglesa, era visitar o Museo Arqueolóxico de Cambridge. A nosa sorpresa foi atopalo pechado por reformas, o cal tampouco nos cabreou tanto, tendo en conta que o de Ourense leva pechado por reformas dende tempos antediluvianos. Ademais o anexo dedicado á Antropoloxía cultural si que estaba aberto e serviu para facernos unha idea da necesidade da reforma non tanto estrutural coma conceptual á que se estaba a someter o conxunto.

Tratábase do clásico modelo de Museo do XVIII, configurado coma un Gabinete de Antigüidades, ou neste caso, de “curiosidades artificiais”. Por suposto, este tipo de gabinetes, cerne dos Museos actuais, está moi ligado ao pasado colonialista das grandes potencias invasoras, e a exhibición dos obxectos das culturas colonizadas tiñan como un dos principais obxectivos amosar o seu salvaxismo, xustificando deste xeito o “proceso civilizador” levado a cabo pola metrópole.

Vista xeral do Museo de Antropoloxía de Cambridge

Dende o punto de vista científico, ou protocientífico, non interesaba a Cultura ou a análise do obxecto dende un punto de vista cultural,senón unicamente o Obxecto.

Dende un punto de vista histórico, este tipo de gabinetes, foron adquiridos polos primeiros Museos, conformando a columna vertebral dos seus fondos. Os gabinetes, e primeiros Museos, son pois, consecuencia directa do colonialismo, non só os de Antropoloxía, senón tamén os de Historia Natural, coas súas especies exóticas disecadas ou os de Arqueoloxía, non hai máis que pensar na cantidade de pezas exipcias, gregas ou mesopotámicas que poboan os museos das grandes cidades europeas.

Actualmente tras o proceso descolonizador, e acadar os países sometidos á súa soberanía, estase a dar un proceso no que reclaman, lexitimamente, o que lles foi espoliado. Este feito dá lugar a episodios delirantes coma o do “Negro de Bañolas”. Trátase dun bosquimano disecado, exhibido ate o ano 2000 no Museo Darder, en Bañolas. O feito de expoñer “pezas humanas”, faime pensar no Planeta dos simios, na clásica. No 2007, foi devolto, previa reclamación, a Botsuana, onde foi recibido e enterrado con honores de Heroe Nacional. Iso si, os ollos, pelo e xenitais quedaron en Madrid.

Volvendo ao Museo de Antropoloxía de Cambridge, é un “horror vacuii” de vitrinas de madeiras nobres ateigadas de pezas orixinarias de diversos gabinetes. Cando menos, o discurso actual do museo, explica a orixe dos diversos gabinetes que configuran a mostra así como as aventuras e desventuras dos coleccionistas, musealizando deste xeito un plantexamento museístico superado.

Asemade, na planta superior,había unha exposición moi posmoderna, co corpo humano como fío condutor onde se exhibían dende furnas funerarias protohistóricas ate primitivos brazos ortopédicos. Todo dun xeito coherente pero sen excesiva rixidez. Ademais fomos quen de botar un ollo ás adaptacións didácticas e tiñan moi boa pinta

Saíndo, pensamos, que cando menos, agardando pola reforma na que xa estaba inmerso o arqueolóxico, souberon neste museo, con imaxinación, dotar de nova vida a un tipo de museo obsoleto. Museos musealizados. As musas disecadas. Por desgraza, o que temos nós en Galicza, son directores de Museo musealizaos.

O altar de Pérgamo en Berlín. Tutankamón en Inglaterra. A Pedra Roseta cabalgando polos Museos. Ollos e xenitais dun bosquimano, perdidos no caixón dun museo. Toda unha metáfora da castración imperialista.

Na próxima entrega visitaremos outras pequenas vilas inglesas, continuando co noso ánimo de divulgar e reflexionar sobre Patrimonio. Os nosos bois, pola esquerda, conducirannos cara o Sur do país, por onde propoñeremos un pequeno roteiro, dun par de días, moi interesante.

Por certo que a Cambridge chégase moi ben e resulta un destino de fin de semana tan realizábel como achegarnos á Fonsagrada. Ryanair comunica Lavacolla con Stansted e dende este aeroporto, nunha hora escasa de tren estamos fronte ó Trinity College. Por unhas cincuenta libras temos cama e almorzo (inglés),así que xa sabedes… ollo ás ofertas.